پروانه تاسیس انجمن علمی

آگهی تأسیس انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخه های خطی ایران

آگهی تأسیس انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخه های خطی ایران در روزنامه رسمی کشور

نسخه‌­های خطی از ارجمندترین و مهمترین میراث تاریخی، فرهنگی و علمی هستند. بی­‌توجهی به نسخه‌های خطی، موجب غفلت از میراث گرانبهای علمی و تمدّنی انسانی و تحمیل هزینۀ سرسام آور هزینۀ تجاربه‌های صورت گرفتۀ تاریخی بر جهان امروز است.

از آنجا که دانش تحقیق و تصحیح نسخه‌های خطی در ایران، متولی مشخّصی نداشت و پژوهشگران و مصحّحین، پشتوانۀ قابل اتّکاء و ملجأ مطمئنّی برای همگرایی و هم اندیشی تخصّصی خود نداشتند و این موضوع موجب اشاعۀ خطاهایی در شیوۀ علمی پرداخت به این پژوهشها و کاهندگی روزافزون ارج و مقدار تحقیقات این رشته در دانشگاهها و مراکز پژوهشی و کم توجّهی استادان و دانشجویان به آن می‌شد، از سویی مرکزی برای پردازش نیازهای روز صنعت و فرهنگ و تأمین آن از گنجینۀ تراث مخطوط جهان و کشور وجود نداشت، نیاز جامعه­‌ی علمی کشور به تشکّل منسجمی در موضوع تخصّصی تحقیق و تصحیح نسخه­های خطی تشخیص داده شد و به همّت پژوهشگران و متخصّصان این رشته با پرچمداری آقای دکتر زهیر طیب و همراهی آقایان دکتر علی­محمد موذنی، دکتر توفیق سبحانی، دکتر احمد خاتمی و تنی چند از استادان دیگر، چراغ انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخه‌­های خطی ایران فروزش یافت.

صفحۀ ویکی پدیای انجمن علمی اتاق فکر این انجمن که از پنج سال قبل شروع به آماده کردن زیرساخت­ها و انتشار آثار پژوهشی در این حوزه با نام «دارالتراث» کرده بود، این اهداف را برای انجمن تعریف کرده است:

  • انجام تحقيقات علمي و فرهنگي در سطح ملي و بين‌المللي با محققان و متخصصاني كه به گونه‌اي با علم تحقیق و تصحیح نسخه های خطی سر و كار دارند.
  • همكاري با نهادهاي اجرايي، علمي و پژوهشي در زمينه ارزيابي، بازنگري و اجراي طرح‌ها و برنامه‌هاي مربوط به امور آموزش و پژوهش در زمينه علمي موضوع فعاليت انجمن.
  • ترغيب و تشويق پژوهشگران و تجليل از محققان و استادان ممتاز.
  • ارائه خدمات آموزشي و پژوهشي و فني.
  • برگزاري گردهمايي‌هاي علمي در سطح ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي.
  • انتشار كتب و نشريات علمي.

بعد از تصویب شکل گیری این انجمن در وزارت علوم تحقیقات و فناوری و تهیۀ اساس­نامۀ انجمن با کمک کارشناسی کمیسیون انجمن های علمی ایران در آن وزارت، انجمن کار خود را با اعلام تشکیل آن در دانشگاهها، پژوهشگاهها، گروهها و شبکه ­های اجتماعی علمی آغاز و از متخصصین، پژوهشگران و علاقمندان به نسخ خطی برای عضویت دعوت به عمل آورد که حاصل این دعوت، حضور بیش از 500 تن از استادان و دانش پژوهان این حوزه از ایران و 20 کشور جهان تا کنون است.

فرایندهای جذب و گسترش انجمن به دلیل همه گیری کرونا، بطور کامل در فضای مجازی انجام گرفت و اعضای هیأت مدیره و هیأت رئیسه و ناظران از طریق رأی ­گیری عمومی، انتخاب و در روز اول اسفند سال 99 اولین جلسه مجمع عمومی به صورت حضوری و آنلاین تشکیل شد.

در نشست مجمع عمومی تأسیس انجمن، مؤسسان با بیان پیشینه و روند شکل ­گیری و ضرورت تشکیل انجمن، گفتگوهایی در مورد مأموریتهای اجرایی و سیاستگذاری آن انجام دادند تا با همفکری اعضاء، این سیاستها در سه مرحله، صورت اجرا به خود بگیرد:

در مرحلۀ نخست: تسهیل تهیۀ نسخ خطی که دغدغۀ بسیاری از پژوهشگران است؛ این مجموعه با فراهم آوردن 700 هزار نسخه از ایران و برخی کشورهای دیگر، مأخذ مهمی برای پژوهشگران خواهد بود و علاقمندان می­ توانند بدون هیچ تشریفاتی با اولین تماس با انجمن، نسخ خطی مورد نیاز خود را بدست آوردند.

در مرحلۀ بعد، ترویج تصحیح نسخ خطی در دستور کار انجمن قرار دارد: متاسفانه در ذهن بسیاری از ادیبان و برخی از دانشگاهیان، تصحیح نسخه‌های خطی، ارزش و اهمیت علمی چندانی ندارد و چیزی بیش از تایپ و ویرایش متن نیست.

آشنایی با اصول و روش­های تحقیق نصّ، نسخه ­خوانی و نسخه­ پژوهی و آموزش اصول و قواعد نسخه شناسی و علم تصحیح متن که شاخه‌ای از علم و نتایج آن ارجمند و ذی قیمت است در دستور کار این انجمن قرار دارد.

در مرحله سوم، انتشار نسخ تصحیح شده: این انجمن با حمایت انتشارات دارالتراث Torathpub.ir آثار تصحیحی و تحقیقی را بچاپ می رساند و از پایان نامه های تحصیلی با موضوع تصحیح نسخه های خطی جهت انتشار انها به صورت کتاب پشتیبانی می کند.

نشریه بین المللی دوفصلنامه علمی پژوهشهای نسخه شناسی و تصحیح متون Codicology.ir نیز از تولیدات علمی این انجمن است که در افزون بر 100 نشریه علمی بین المللی ایران در تمامی رشته های علم قرار دارد و در نمایه بین المللی Scopus پذیرفته شده است.

گروه پژوهشی تحقیق، تصحیح و فهرست نگاری نسخه های خطی نیز یکی از ارکان این مجموعه است که به تربیت نیروهای متخصص در برنامه های PostDoc و آموزش عالی آزاد مهارتی می پردازد.

فعالیت­های انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخه‌های خطی ایران در پایگاه اینترنتی makhtootat.ir قابل مشاهده است و علاقمندان و پژوهشگران دارای مدارک ارشد و دکتری یا مصححین حرفه‌ای دارای آثار قابل داوری از طریق این پایگاه تعاملی می­توانند در انجمن علمی عضویت یافته  شوند و از خدمات و فعالیت­های انجمن بهره­‌مند شوند.