نشست علمی کتاب آرایی در تمدن ایرانی اسلامی

دکتر زهیر طیب مدیر انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخه های خطی ایران و مسوول آزمایشگاه آنالیز فنی کتب و اسناد، در نشست علمی کتاب آرایی در تمدن ایرانی که بهمت گروه تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در سالن ادب این مرکز علمی ، روز یکشنبه 9 دی 1403 از ساعت 13 تا 14:30 برگزار شد به بیان مطالبی در رابطه با نسخه های خطی پرداخت. این پژوهشگر نسخه شناسی، صحبتهای خود را به دو بخش تقسیم کرد. در بخش نخست با بیان این که از نظر طبقه بندی دیویی، نسخه های خطی در طبقه 090 از علم اطلاعات و کتابشناسی 000 دسته بندی می شود، به خطای دسته بندی این علوم در مواردی از قبیل همردیف کردن شناخت نسخ خطی در کنار اشیاء عتیقه و احجار کریمه در رسته های کارشناسی رسمی دادگستری و یا تعریف دوره های کارشناسی ارشد نسخه شناسی در زیر مجموعه هایی خارج از دانش کتابداری و علم اطلاعات اشاره کرد و اصلاح این دسته بندی ها را بایسته نهاد علم در کشور دانست.
در بخش دوم سخنرانی علمی، دکتر طیب با بیان ضرورت خروج بررسی های نسخه شناسی و باستان شناسی کتاب از گوشه گیری پژوهشی و اوج گرفتن از اکتفا به توصیف محض و بعضا سلیقه ای و خودداری از ورود به عرصه های جدید دانش و آشنایی با پیمایش های فنی دقیق و علمی، ورود کشور به حوزه طیف سنجی نسخه های خطی را در کاری در کرانه علم و از افتخارات پژوهشی ایران برشمرد. این متخصص نسخه شناسی با بیان این که کودیکولوژی چیزی فراتر از اجتهاد متن پایه و بصری درباره کتاب است افزود: امروز به مدد دانش های نو، امکان ارزیابی و تشخیص قدمت و اصالت نسخه های خطی با معیارهای تکرارپذیر علم فیزیک و آزمایش بدون مداخله در نمونه امکان پذیر شده است و ما در کشور نخستین آزمایشگاه این حوزه تخصصی را به نشانی labdoc.ir راه اندازی کرده ایم. دکتر طیب با اشاره به ویژگی های آزمایش کربن 14 و لیزر رامان که عمدتا موجب از بین رفتن نمونه آزمایشگاهی (نسخه خطی یا اسناد) می شوند، آزمایش طیفهای مرئی و فرابنفش غیر مخرب را شیوه صحیح و قابل تکرار در بررسیهای نسخه شناسی دانست و تشریح آن را با توجه به محدودیت زمانی جلسه به نشست مستقلی موکول کرد. دکتر زهیر طیب، مدیر گروه پژوهشی تحقیق و تصحیح و فهرست نگاری نسخه های خطی در پایان سخنان خود از انتشار نشریه علمی پژوهشهای نسخه شناسی و تصحیح متون و انتشار یافته های این حوزه در بالاترین سطح جهان که نمایه اسکوپوس است یاد کرد و از محققان برای مطالعه و انتشار آثارشان در این نشریه به نشانی codicology.ir دعوت به عمل آورد.

دکتر غلامرضا راه پیما و دکتر فریبا افکاری دیگر سخنرانان این نشست علمی بودند که با ترتیب ارائه هایی در زمینه آداب کاتبان و آرایه ها و نگاره های نسخ خطی ارائه دادند. میزبانی این نشست با گروه تاریخ پژوهشگاه به مدیریت دکتر رحیم ربانی زاده و معاونت پژوهشگاه سرکار خانم آشتیانی و کارشناس مجری برگزاری نشست علمی کتاب آرایی در تمدن ایرانی اسلامی، خانم دکتر الهام ملک زاده استاد تاریخ و عضو هیات مدیره انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخه های خطی ایران بودند.